Şehrin adı Hitit tabletlerinde Kurşura olarak geçmektedir. Türklerin Anadolu’ya gelişiyle adı Aksaray olarak anılmaya başlayan ilimiz, yaklaşık olarak 1000 yıldır adını muhafaza edebilen ender şehirlerimizdendir.

Hasandağı: Anadolu’nun ortasında Kapadokya'nın ve Ihlara Vadisi'nin mimarı olan Hasandağı, güvenli parkurlarıyla dağcılığa meraklı zirve tutkunlarının ilgisini çekiyor. Dağ eteğinde bulunan Nora Antik Şehri önemli bir kültür hazinesine ev sahipliği yaparken, Helvadere Göleti yanında bulunan balık lokantaları ise farklı lezzetleri doğa tutkunlarına sunuyor. 3268 metre zirvesiyle volkanik bir dağ olan Hasandağı, heybetli duruşuyla dört mevsim zirve tutkunlarını kendisine çekiyor. Dağa tırmanış yapmak için Aksaray üzerinden Helvadere kasabasına ulaşıp, dağ eteğinde kamp kurarak farklı parkurlar üzerinden zirve tırmanışı yapılabilir. Hasandağı, nereden zirve çıkışı yapacağınızı bilirseniz en güvenli zirve yürüyüşü yapılacak dağlardan birisidir.

Sultanhan: Aksaray'ın Sultanhanı kasabasındadır. Han 1229 yılında Anadolu Selçuklu Sulatanı 1. Alaeddin Keykubad tarafından yaptırılmıştır. 1278 yılında Anadolu Selçuklu Sultanı 2. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından genişletilmiştir. Yazlık kısmının geometrik şekillerle süslenmiş muhteşem bir portali vardır. Han içinde bulunan tüm yapı özellikleri itibariyle Sivas’taki Gök Medreseye benzemektedir. Sivri kemerin hemen altında Kudret Allah'ındır duası yazılıdır. Kervansarayın ilk kitabesinde mukarnaslı dış portal nişini çeviren süs kemerinin iki tarafında altıgen madalyonlar içinde sağda ve solda yer almaktadır. Uzun bir dehlizden geçtikten sonra avluya varılır. 

Yılanlı Kilise: Serbest Yunan Haçı planında tasarlanmıştır. Kilisenin güneyinde yer alan dehlizden beşik tonozlu nartekse geçilir. Narteksin kuzeyinde, enlemesine dikdörtgen planlı küçük bir mezar şapeli yer alır. Geniş ve yüksek kemerli bir geçit, kiliseyle narteksin bütünleşmesini sağlar. Kuzey, güney ve doğudaki dar haç kolları, tavanı kabartma bir haçla bezeli merkez mekanı çevreler. 

Ağaçaltı Kilisesi: Merkez mekanı yüksek kasnaklı bir kubbeyle, haç kolları beşik tonozla örtülüdür. Preikonaklast teknikle yapılan kilisedeki freskler 9-11. yüzyıl arasına tarihlenmektedir. Merkez mekana açılan ana apsis ve güney yan apsis yıkılmıştır. Kuzeybatıdaki köşe odası beşik tonozludur; oda yuvarlak kemerli açıklıklarla kuzey ve batı haç kollarına bağlanır. Bugün yapıya yıkık olan ana apsisten girilir. 

Kızıl Kilise: Güzelyurt ilçesinin doğusunda bulunan Kızıl Kilise, kırmızı renkli kesme taşlarla yapılmış olup adını da bu taşlardan almıştır. Milattan sonra 6. yüzyılda yapılmış bir Ermeni kilisesi olduğu bilinmektedir. Hac planında yapılan kilisenin orta bölümünde dört sütun tarafından taşınan yüksek bir kubbe bulunur. Hacın kolları ise tonozlarla örtülüdür. Kilisenin içi fresklerle kaplı olmasına rağmen büyük bir kısmı tahrip olduğundan günümüze ulaşan fazla bir şey kalmamıştır.

Saratlı Kırkgöz Yeraltı Şehri: Aksaray iline 25 kilometre uzaklıktadır. Kasaba yerleşim alanının güneyinde yer almaktadır. 2000 yılında temizlik kazısına başlanan ve 2002 yılında kapalı durumdaki bir mekanı daha açığa çıkarılan yeraltı şehri üç katlıdır. İçerisinde ahır, mutfak, su kuyuları, tandır, ocak, ambar damları gibi yaşamsal mekanlar olup bu mekanlar arasındaki bağlantılar dehlizlerle sağlanır. Plan özellikleri ve yapılış tekniğiyle yeraltı şehri Bizans dönemine tarihlenmektedir.

Eğri Minare: Eğri Minare, İtalya’da bulunan Dünyaca ünlü Pisa Kulesi’ne benzerliği ile dikkat çekiyor. Aksaray kent merkezinde bulunan Eğri Minare, Selçuklu döneminden günümüze ulaşan önemli tarihi eserlerinden birisidir. Minareye eğriliğinden dolayı halk tarafından Eğri Minare ismi verilirken, tuğlalarının kırmızı olmasından dolayı Kızıl Minare olarak da bilinmektedir. 13. yüzyıl Selçuklu eserlerinden olan Eğri Minare, Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat'ın babası 1. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından 1221-1236 yıllarında yaptırılmıştır. Eğri Minare, Horasan harcıyla yapıştırılmış kırmızı tuğlalardan yapılmıştır. Dört köşe bir kaide üzerine silindirik gövde, ince bir silme ile iki kısma bölünmüştür. Alt kısmı zikzak, üst kısmı mavi ve yeşil çini mozaiklerle kaplanmıştır. Bir şerefesi ve 92 basamağı olan Eğri Minarenin yüksekliği 30,6 metredir. Eğri Minare üzerinde üç farklı eğiklik tespit edilmiştir. Eğri Minarenin eğik mi yapıldığı yoksa sonradan mı eğildiği hep merak edilmiştir. Araştırmalara göre Eğri Minare ustası tarafından eğik yapıldığı genel görüş olarak kabul edilmiştir. Eğri minare yapıldığı yıllarda hemen kıble tarafında bulunan Ulu ırmak nehri minareye muhtemelen bugünkünden çok daha yakındı. Minareyi yapan mimar hem yerçekimi kanununa muhalefet ederek, hem de bozuk bir zemin olan ırmak kenarına minareyi nehrin aksi istikametinde eğri yapması, tamamen mimarlık eseridir. Yaklaşık 800 yıldan beri ayakta kalan Eğri Minare, Selçuklu mimarisinin kalitesini ortaya koymaktadır. 

Selime Katedrali: İki katlı olarak inşa edilmiş, Kapadokya’nın en büyük katedralidir. Katedral 8. yüzyıl ile 11.yüzyıl olarak tarihlenmektedir. Katedralde İsa’nın göğe çıkışı, Meryem Ana gibi tasvirler vardır. Selime katedrali ve manastırına çıkışta yüksek bir koridor karşımıza çıkar ki bu develerin çıkarıldığı kervan yolunun bir kısmıdır. Selime'de kurulan pazar nedeniyle, kervanlar Selime'ye gelmekte ve kervanların güvenliği için develer katedralin orta kesimine kadar çıkartılırdı. Bu kısmın üstüne de dinlenmek ve ibadet etmek isteyenler için Selime Katedrali ve Manastırı inşa edilmiştir. Katedral içindeki mutfak dikkat çekmektedir. Piramit şeklinde yapılan mutfakta etrafı aydınlatmak için kandil yerleri de yapılmıştır.

Ulu Camii: Selçuklu mimarisini en güzel örneklerinden olan Ulu Camii, Kılıçarslan'ın oğlu Rükneddin Mesud tarafından yaptırılmıştır. Karamanoğulları döneminde genişletme ve onarım çalışmaları yapılan caminin kitabesinde bunun yapılmasını ve yenilenmesini merhum ve mağfur Alaeddin Bey'in oğlu yüce Sultan Mehmed, 811 yılında emretti yazar ve yine aynı kitabede caminin mimarı olan Mimar Firuz'un adı yazılmıştır. Osmanlı kayıtlarında ise caminin ismi 'Karamanoğlu Mehmed Bey Camii olarak geçmektedir. Ulu Camii, kareye yakın bir planda, düzgün kesme taştan yapılmıştır. Anadolu Selçuklu Beyliklerinin tipik süslemeleri ile bezenmiş olan batı cephesindeki taç kapıdan giriş yapılır. Kıble yönünde dört, kıbleye dik olarak üç, toplam on iki ayak bulunmaktadır. Bu ayaklar birbirine kemerlerle bağlıdır. Taç kapının solundan bir merdivenle üzeri çapraz tonoz örtülü olan kadınlar mahfiline çıkılmaktadır. Camiinin içinde Selçuklu devri ahşap işçiliğinin şaheser örneği bir minberi vardır. Döneminin en ünlü ağaç oyma, sedef kakma ve kalem işleri ustalarından Nüştekin’ül Cemali tarafından yapılmıştır.

Aksaray seyahatinizde nerelerde yemek yiyebileceğiniz hakkında bu yazımızla bazı tavsiyelerde bulunuyoruz.

Ağaçlı Restoran: Aksaray’daki güzel mekanların ilk sıralarında sayılabilecek bir restoran. Mekan öncelikle kendinizi özel hissetmenize olanak sağlayan hoş bir ambiyans ile dekore edilmiş bunu belirtmek gerekiyor. Ailenizle birlikte hoşça zaman geçirip, güzel bir yemek yiyebileceğiniz bir mekan.

Has Döner: Servis kalitesi ve hızı bakımından oldukça üst seviyede bir işletme. Döner konusunda ise Şehide oldukça ünlü bir yer. Aksaray gezinizde döner yemek isterseniz, gidebileceğiniz başlıca adres Has Döner.

Kurtuluş Pide: Pide çeşitleri gerçekten çok lezzetli ve mekana bakılınca gayet temiz ve titiz bir işletme olduğu hemen fark ediliyor. Bu tarz yemekten hoşlanıyorsanız siz ve aileniz için oldukça isabetli bir seçenek olacaktır.

Belisırma Restaurant: Özellikle bahar aylarında tercih edebileceğiniz mekan, tarihi bir bina içinde ve oldukça güzel bir manzarası var. Ailenizle birlikte huzurlu bir mekanda yemek yemeyi isterseniz Aksaray’da tercihlerinize ekleyebileceğiniz bir mekan.

Kardeşler Restoran: Lezzetli yemekler, ikramlar ve hizmet bakımından Aksaray’daki sayılı adreslerden biri. Müşterilerinin özellikle etli ekmek yemek için ziyaret ettiği mekanı sizde Aksaray seyahatinizde yemek rotanıza ekleyebilirsiniz.